Türk Saatforumu
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


Saat Forumu-www.turksaatforumu.com - Saatlerin Hyde park'ı-Saat Sohbeti
 
AnasayfaGaleriAramaLatest imagesKayıt OlGiriş yap

 

 Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği

Aşağa gitmek 
3 posters
YazarMesaj
yusufduz

yusufduz


Mesaj Sayısı : 530
Kayıt tarihi : 06/05/10
Nerden : İstanbul

Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Empty
MesajKonu: Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği   Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Icon_minipostedPtsi 26 Eyl. - 21:37

Tercüme edilebilirse ilginç bir yazı:

"

From Ebauches SA to ETA SA: 75 years of Swiss movements
ETA, which is nowadays part of Swatch Group, is the largest Swiss manufacturer of movements, including the expensive mechanical movements appreciated by the amateurs of high horology. Behind these three rough letters, more romantic denominations like Valjoux, Unitas, and Peseux denote some hidden treasures, one would like to discover.

ETA was not established in one day. The birth of such an industrial concentration actually even required the energetic intervention of the Swiss Confederation itself. Curiously this enthralling history is difficult to reconstitute. Only many partial documents exist (see bibliography), but there is not a single comprehensive account relating its history since the creation of Ebauches S.A. in 1926 until today’s Swatch Group.

Please read the following essay: you will discover there hopes and dramas, splendid successes and treacherous cowardice; a summary of Switzerland’s soul and of life itself.

Chapter 1. Genius’ stroke: establishing of a private limited company (SA):

1921: Clock and watch makers are by nature individualistic: entrenched at their "bench”, at the practice of watch making, each single one tends to keep his individual know-how secret and intends to manage his business by himself. In fact, when a crisis occurs, as now at the beginning of 1921, he shall try and manage individually to market his own products at more or less discounted prices and by more or less legal ways: most criticisable behaviour being the "chablonnage", i.e. the export of all the unassembled parts of a movement, avoiding all federal laws prohibiting the sale of Swiss movements out of the Confederation. Obviously the chablonnage is an unfair competition against the manufacturers of complete watches, the famous "Manufactures", which, at this beginning of the 20th Century, have started marketing in increasing number their own watches under their own brand: Omega, Zenith, Longines, etc, etc.

1924: In a trial to “discipline” the profession, these “Brand” manufacturers create in 1924 the FH Federation of Swiss Watch Manufacturers. The situation is complex, establishing & implementing the right strategy difficult. The movement, the famous Swiss movement, which now the whole world envies, is the basic problem, comprising so many different parts from so many basically different production methods & sources. There are the “Ebauches”, manufactured by large companies with hundreds of employees. There are the lever “assortiments”, the balance wheel, the balance-spring, the various jewels, the mainspring: all these small parts being manufactured by a multitude of micro-companies, sometimes a simple workshop at the corner of a barn.

1926-1927: The solution is to create the “Union of the Annex Branches of the Horological industry “UBAH”, in 1927. The objective is to encourage the self-discipline and to narrowly supervise quality, costs & prices, in order to avoid the self-destructive cycles of price collapse followed by price inflations & vice versa. Step by step, the application of “UBAH’s” philosophy slowly grabs in.

Meanwhile, the “Ebauches” makers’ struggle is complicated by the sheer size of the financial issues. In January 1925, 26 Ebauches manufacturers try to find some unity. That was a waste of time and effort, as one year later one of them unilaterally lowers its prices drastically. At this stage, the Swiss banks’ involvement is necessary (heavily implied in the financing of these large factories they obviously favour market stability). Mandate is given to the Swiss Fiduciary Limited Company of Basle to find a proper solution.

The Swiss banks do not have a reputation of audacity. However they are willing to actively support a stroke of genius: December 27, 1926, in Neuchatel, it is not an association, not a manufacturers’ union, it is a Limited Company of private law. And with the assistance of the banks it is rich, very rich, and hence powerful.

Ebauches S.A. was born out of the willingness for cooperation with the Swiss Banks of the then three biggest manufacturers: AD. MICHEL SA, Grenchen, created in 1898 by Adolphe Michel and Jean Schwarzentrub, A. SCHILD SA, also in Grenchen, created in 1896 by Adolf Schild-Hugi, and FHF “Fabrique d’Horlogerie de Fontainemelon SA”, Fontainemelon, created in 1793 by Isaac and David Benguerel, associated with Julien and François Humbert-Droz. At this stage, these three factories manufacture more than 75 % of the Swiss Ebauches. A. SCHILD SA, for example, employs more than 2100 people.

When Ebauches SA invites to its table of negotiation, it is not for idle talks, it is to speak about mergers, which it can easily finance. One after the other, numerous small manufacturers yield to Ebauches SA’s offers. In 1927, nine companies are bought off: Hora, Sonceboz and Charles Hahn, the manufacturer of the “Landeron” stop watches’ movements. In 1928 ten others follow, amongst which: Felsa, Venus, Root, Bovet, Optima. In 1929, eight more, including Urania and Postala.

As a positive result of this concentration, those & the “Brand Ebauches manufacturers” are able to agree upon and sign in Bern on December 1, 1928 the “convention de chablonnage” which regulates in a drastic way the export of “chablons”.

But that was a bit too early.

The still independent Ebauches manufacturers, called the “dissidents”, feeling unconcerned, do not follow the rules and export “chablons” at an increasing rate, provoking a glut on the market, just at the moment when the 1930 depression entices the United States of America, then first market of export for Swiss watches – otherwise the cantor of liberalism - to increase by 300 to 500 % their customs duties, leading watch making individualism to prevail again.

With the result that, in December 1930, the “convention de chablonnage” is voided.

Chapter 2. From the Holding Company to the Super Holding Company.

1930: at the beginning of the Thirties the situation of the Swiss Watch Industry is dramatic indeed. Bankruptcies follow one another, nearly 20 000 watch makers are unemployed. Watch Industry related Swiss Banks and Associations then decide to take a further calculated gamble, recognising that the strategy, which governed to the creation of Ebauches S.A., was correct. Simply, it had not been carried out fully, i.e. until the complete concentration of the Ebauche manufacturing. Following action plan is accordingly decided:

1. Creation of a Super Holding Company with equal financial participation between the Watch Industry and the related Swiss Banks,
2. Take over of the majority of the shares of Ebauches S.A. by the super holding
3. Financial participation of the Swiss Confederation,
4. Concentration of the other essential movement parts, i.e., lever assortment, balance wheels, balance-springs and acquisition by the super holding of the majority of the shares of all related companies

Thus on August 14, 1931 the Super Holding: the "Allgemeine Schweizerische Uhrenindustrie A.G.", in short "ASUAG", is created - also a Limited Company by Private Law -, and its first President is nominated: Mr. Hermann Obrecht.

The first and urgent task for the ASUAG is to secure the necessary financing: carrying out the foreseen concentrations requires a lot of financial means. The analysts are precise: ASUAG misses 13,5 million (1931) Swiss francs to accomplish its task. Times to activate item three of the above action plan: obtaining the financial participation of the Swiss Confederation.

It is very unusual that a State helps out financially a private law limited company. But the situation is exceptional: there are an impressive number of clock and watchmakers unemployed. Also, the watch industry, in Switzerland, is considered differently as any other industry: it is a National Treasure, which convey in the whole world an image and values, whose repercussions for the country largely exceed the export sales turnover of the Swiss watches alone!

September 11, 1931, upon lengthy negotiations, the Swiss Confederation joins ASUAG as a shareholder with an investment of 6 Mio CHF, granting simultaneously a free loan of Mio 7,5 CHF, refundable per annual instalments of Mio 1 CHF as from 1934.

From now on the ASUAG has the necessary power to reach its goals very quickly.

1932 the sub-holding "Fabrique d'Assortiments Réunies SA" "FAR", uniting all lever assortments' manufacturers, as well as the sub-holding "Fabrique de Balanciers Réunis SA", "FBR", uniting all balance-wheels' manufacturers, are created. The same year Ebauches S.A. takes over Manzoni, Moser, Peseux, Fleurier, ED Kummer S.A. (Atlantic watches) and two mixed factories (movements and complete watches) which deserve a special mention: A. REYMOND S.A. and ETERNA.

Auguste Reymond created his Watch Factory in Tramelan in 1898. The company grows rapidly and establishes itself as a Brand Manufacture in 1906 by manufacturing its own Ebauches firstly in Les Bioux, then later in Tramelan. In 1918 the company is incorporated as A. Reymond S.A. or ARSA. In 1926 it purchases the factory Unitas Watch Co, also in Tramelan. At the time of the merger with Ebauches S.A. in 1932, the company will be divided into two: ARSA for the watches, Unitas for the Ebauches.

A similar procedure is adopted for Eterna. Joseph Girard and Urs Schild had joined in 1856 to manage a factory of Ebauches in Grenchen. In 1870 the company occupied more than 300 people and the Eterna mark started being used as from 1876. Upon Urs Schild's death, Max Schild takes over and the company named Schild Frères Cie in 1891. In 1929 it produces more than 2 million parts and employs more than 800 people. At the time of the affiliation with Ebauches S.A. in 1932, the name Eterna will be reserved for the watches (Eterna SA) and the Ebauches manufacture will become ETA S.A.

1933, in spite of all these considerable efforts, 22 companies remain "dissenting", including nine Ebauches factories. The Swiss Confederation then legislates: in March 15 1934 the Federal Law called "Decrees of the Federal Council tending to protect the Swiss Watch Industry" is published and enacted. Henceforth it is prohibited to start any new watch making company without a licence and it is prohibited to export "chablons" outside of the prevailing legal agreements.

The Swiss Watch Industry is under control as from now on.

The merging of companies into the related holding companies shall continue but at less constant space. Fortunately the economic situation is improving and the demand for watches starts to increase again. There will be all the same, amongst others, the absorption of Champagne in 1938, of Derby, Precimax, Gigantic in 1941, of Glycine in 1942 and Valjoux in 1944. Mythical Valjoux S.A., to which Swiss Chronographs owe so much, was called Reymond Frères at the time of its creation in Bioux, in the Valley of Joux, by John and Charles Reymond, in 1901. Explaining the origins of the initials R engraved on the movements. The company specializes from its start in the creation and the manufacture of the mechanisms of stop watc*hes and manufactures its own Ebauches since 1910. In 1929, John's sons Marius and Arnold take over and incorporate the company as Valjoux S.A. In 1942 the company manufacture at least 60 000 complete Ebauches yearly, before passing under control of Ebauches S.A. in 1944.


Chapter 3. Golden age to the premises of the great crisis

Between 1945 and 1960 the Swiss Watch Industry shall benefit of fifteen years of a trend of continuous growth. The annual production of watches and movements is more than doubled, increasing from 18,8 to 41 million units. The protective measures prohibiting the establishment of new Ebauches factories are extended at the beginning of the years 1950, then softened thereafter and abrogated on January 1st, 1966. But what probably saved the watch making industry in the years of crisis shall now provoke some negative results : the remaining independent “Brand Ebauches Manufacturers” experience the greatest difficulties in competing against the power of the trust Ebauches S.A. They shall start disappearing gradually, starting with the Ebauches Angélus, Excelsior, Universal, Movado...

At the beginning of the 1960s Switzerland will be confronted with a strong push of foreign competition as the watch making industry was rebuilt in the majority of the countries where it had seriously been impaired during WWII. France and Germany regain a strong position in their respective own market. The United States of American as well as Japan are increasingly successful in exporting their watches, thanks to companies of significant size (Timex, Seiko, Citizen, Orient) producing cheap watches per million units. In Switzerland, the watch making industrial fabric is very thinly spread out: there are more than 3000 watch making companies, 80 % of them counting less than 20 employees!

Now has come the time for further concentration on the level of the finished watches. The ASUAG, again with the assistance of the Swiss banks, launches a further concentration campaign

1966 Chronos Holding is created with the buy-out of Cyma in Tavannes and a participation in Gruen. 1968 the Synchron group is created, gathering Ernest Borel, Doxa and Cyma. In 1971 ASUAG creates a new sub-holding, General Watch Co (GWC), in order to manage the newly bought-outs companies and brands: Certina*, Edox, Eterna, Mido, Oris* and Technos. (*which shall abandon their own Ebauches manufacturing facilities). The same year it buys out Longines, already owner of Record and Rotary.

The concentration on the movement manufacturing level also continues: in 1967 Ebauches S.A. buys-out Durowe, Germany and Sefea, in Annemasse, France.

All goes then for best, the production equipments turn to full mode, in 1974 Switzerland shall manufacture and export more than 84 million watches.

However, the future perspectives are dark, very dark indeed. The upsurge of the Quartz is the generally accepted sole reason for the crisis, which will strike head-on the Swiss Watch Industry as from 1975.

But Swiss Quartz was developed relatively early: in 1974, already a good number of the exports were already Swiss Quartz Watches. In fact the Swiss Watch Industrialists probably did not expect the impressive & sudden fall of the average prices, which led to a brutal disaffection for the mechanical watch. Because the nature of the watch business had changed: in fact the speedy rules of the electronics industry prevailed on those, by nature more sedate, of the precision mechanics industry.

But quartz is not alone responsible: in 1973, the first oil crisis provokes the 1974 start of a planetary economic recession. Simultaneously, the Swiss Franc’s value starts increasing considerably against all major world currencies: within a few years it will gain 70 % of its 1973 value.

The situation becomes dramatic: between record-breaking year 1974 and 1983, the number of watches and movements manufactured in Switzerland shall decrease from 84,4 million to a mere 30,2 million: a steep downturn of almost 65 %. Hundreds of companies shall disappear; tens of thousands of jobs are destroyed. The ASUAG can only apply defensive solutions out of despair: in 1978 ETA and Schild merge, the Synchron group is dissolved, Borel, Doxa, Cyma are sold. In 1980 the number of “calibres”, i.e. movement types, manufactured by Ebauches S.A. is drastically reduced from 136 to 40. The same year ASUAG loses more than 44 Mio CHF. In 1982, all Ebauches manufacturing companies owned by ASUAG are merged into ETA SA, Oris is sold back to its previous owners, and the losses exceed Mio 156 Mio CHF.

We are now at the very edge of the precipice and oblivion.

But now I must introduce here a new actor, another giant with clay feet: the “Société Suisse pour l’Industrie Horlogère”, shortly called SSIH.


Chapter 4. From alpha to omega

The SSIH was born on February 24, 1930 through the association of “Louis Brandt and Frères S.A., Omega Watch Co” in Biel/Bienne, and of the “Fabrique d'Horlogerie Charles Tissot et Fils Charles” in Le Locle. No need for any further introduction for those well known manufacturers. They merge their assets in this difficult period, in order to rationalize their Ebauches manufacturing and coordinate their marketing and sales policies. However, they both miss a type of movement, which becomes very fashionable at the beginning of the 1930s: the chronograph (stop watch). At this point in time, Marius Meylan managing director of “Lemania Watch Co”, which had been created in 1884 by his father-in-law Alfred Lugrin, located at the Eastern part of the famous “Vallée de Joux”, approaches the SSIH, resulting in the 1932 Lemania buy-out by SSIH.

The SSIH shall quickly become a major player of the Swiss Watch Industry. In 1948, Omega’s Centennial, the SSIH employs 1600 people and has an output of more than 500 000 watches. Within the following years the SSIH shall not cease growing: 3000 staff at the beginning of the years 1960, more than 7000 at the beginning of the years 1970 with an output of more than 10 million parts. This growth is generated in good part by the integration of the following companies: Marc Favre in 1955, Eigeldinger & Cie in 1957, Rayville S.A., manufacturers of the Blancpain watches in Villeret, in 1961. SSIH’s interest in Rayville SA is concentrated on their remarkable ladies’ movements and not the Trade Mark Blancpain, whose marketing is quickly abandoned. In 1961 still, SSIH purchases Cortebert’s the industrial manufacturing capacity, in 1965 occurs the buy-out of Langendorf Watch Company, the manufacturers of “Lanco” watches. In 1969, as a means to try and fight back the worldwide onslaught of Timex and Seiko in the field of economic watches, SSIH takes over Aetos, a sizeable economic lever manufacturer, and two years later the “Economic Swiss Time Holding”, short ESTH (created in 1967), the largest Swiss manufacturer of “Roskopf” pin lever watches, encompassing Agon, Buler, Continental & Ferex. The buy-out of Hamilton in both Switzerland & U.S.A., between 1971 and 1974, shall be considered as the indisputable proof of the supremacy of Swiss Watch industry on its American equivalent.

But for the SSIH, as for the whole Swiss Watch Industry, times have changed radically: in 1975 the sales fall by more than 20 %, in 1976 by more than 30 %. The following year, Tissot has to abandon its own Ebauches manufacture, and in 1979 the sales drop again by more than 20 %. Compared to 1971, this leads to a manpower reduction of 2000 people. And the 1980 results are alarming: a drop of 63,6 %! The Swiss Banks are again complied to intervene: the three most concerned constitute a steering committee and hire a specialized management consulting company: Hayek Engineering AG, owned and managed by a so-called Nicolas Hayek. The suggested solutions are brutal indeed: Rayville/Blancpain is dissolved, Buler, Lanco, ESTH are sold. Even Lemania is yielded to a group of shareholders, including Piaget. In 1982 the Blancpain trademark is sold for only 18,000 CHF to a certain Jean-Claude Biver, who was in charge of the jewellery watches at Omega...

Then, Nicolas Hayek decides to make a take-over move of both agonising Titans...


Chapter 5. Fusion and rebirth

The idea of merging ASUAG and SSIH together had been envisioned since the Swiss Federal Council had 1980 favoured the signing of a cooperation agreement between the two Titans. 1981, SSIH yield its own quartz sector to ETA. Nicolas Hayek’s strategy is based on matter-of-fact marketing logic in form of a pyramid: at the base there are the cheap watches manufactured in very great quantities. To secure an essential base to this level there is ETA, therefore the ASUAG. It is thus ETA and its boss Ernst Thomke who leads the realization of the Swatch concept, as successfully as everybody knows. At the top of the pyramid there are the exclusive & expensive watches, which must correspond to a trademark with strong & long worldwide established notoriety: it will be Omega thus the SSIH.

The merger shall take place between 1983 and 1984. The new group, called ASUAG-SSIH, employs more than 12,000 staff and makes more than 1,5 billion Swiss francs sales turnover. It comprises a "finished products" segment with the trademarks Omega, Longines, Eterna, Rado, Hamilton, Certina, Tissot and Mido. The "movements and components" segment is constituted by ETA, which gathers from now on all the companies of Ebauches SA, and is responsible for the manufacturing of the Swatch and Endura’s “Private Label” watches. In the industrial field, two other segments complement the organization.

In 1984 the situation starts to improve: ASUAG-SSIH makes a small benefit, 26,5 million CHF, compared to 173 million losses one year earlier. However, Omega, expected to be a statue of profitability at the top of the pyramid, is still loosing money. Eterna, ARSA, Atlantic are sold off.

Then, in 1985, all of a sudden the drama reaches its peak: Nicolas Hayek, heading a group of investors, repurchases 51 % of the capital of ASUAG-SSIH, incorporates it into the “Société Suisse de Micro-électronique et d’Horlogerie SA”, in short SMH, and becomes its Chairman.

The new company shall become the formidable success story, known to everyone. Sales turnover and benefit increase regularly; in 1992 Blancpain is repurchased together with its affiliated Ebauches Manufacture Frederic Piguet SA. In 1997 Calvin Klein Watches are created and the SMH becomes Swatch Group SA.

And Swatch Group grows bigger.
And the large majority of the Ebauches now bear the trademark ETA.

Don’t you wonder if some people soon should start feeling aggravated?

by Claude Girardin, in NAWCC Internet Horology Chapter 185
2007

"
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
burbank

burbank


Mesaj Sayısı : 1474
Kayıt tarihi : 11/09/10
Yaş : 50
Nerden : İstanbul

Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Empty
MesajKonu: Geri: Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği   Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Icon_minipostedÇarş. 12 Ekim - 7:19

Not: Çeviride yazının aslındaki hikaye formatına sadık kalmaya çalıştım. Bazı özel anlamlı isimleri bir iki kez parantez içinde açıklayıp sonra orjinal halleriyle kullandım. Bazılarını ise çevrilmiş haliyle kullandım.

Ebauches SA’dan ETA SA’ya: İsviçre Mekanizmalarının 75 Yılı

Bugünlerde Swatch Group’un parçası olan ETA, yüksek saat bilimi (horoloji) meraklıları tarafından takdir gören pahalı mekanik mekanizmalar da dahil, İsviçre’nin en büyük mekanizma üreticisidir. Bu üç kaba harfin arkasında, Valjoux, Unitas ve Peseux gibi romantik unvanlar, birinin keşfetmek isteyeceği türde bazı saklı hazineleri simgelemektedir.

ETA bir günde kurulmamıştır. Böylesi bir endüstriyel yoğunluğun doğuşu hatta aslında İsviçre Konfederasyonu’nun bizzat kendisinin aktif müdahelesine gereksinim duymuştur. Garip biçimde, bu büyüleyici tarihi yeniden düzenlemek zordur. Sadece pek çok kısmi belgeler mevcuttur, fakat 1926’da Ebauches S.A.’nın kuruluşundan bugünün Swatch Group’una kadar geçen tarihe ilişkin tek bir kapsamlı hikaye/rapor bulunmamaktadır.

Lütfen aşağıdaki hikayeyi okuyun: Orada umutlar ve dramlar, görkemli başarılar ve büyük kalleşlikler keşfedeceksiniz; İsviçre’nin ruhu ve hayatın kendisine dair.

Bölüm 1. Deha’nın Başarısı: Özel Limited Şirket (SA)’nın Kuruluşu:

1921: Duvar ve kol saati imalatçıları doğaları gereği bireyciler. Sağlama aldıkları tezgahlarında, saat yapımcılığı usulünce, her biri kendi teknik uzmanlıklarını (know-how) kendilerine saklamak ve kendi işlerini yönetmek eğilimindeler. Aslında, şimdi 1921’in başında olduğu gibi ne zaman bir kriz ortaya çıksa, bireysel olarak kendi ürünlerini üç aşağı beş yukarı indirimli fiyatlarla ve yasal yollarla pazarlamaya çalışırlar: En eleştirilebilir hareket tarzı “chablonnage” diğer bir deyişle mekanizmanın montajlanmamış parçalarının; İsviçre mekanizmalarının Konfederasyon’un dışına satılmasını yasaklayan federal yasalardan kaçınılarak ihraç edilmesidir. Bariz bir şekilde “chablonnage”; tamamlanmış saatlerin üreticilerine, 20. yüzyılın başlarında kendi markaları altında kendi saatlerini artan sayılarda pazarlamaya başlayan Omega, Zenith, Longines, vd. gibi ünlü üreticilere karşı haksız rekabet oluşturur.

1924: Mesleği disiplin altına alma denemesinde, Bu marka üreticileri 1924’de İsviçre Saat Üreticileri FH federasyonu’nu kurar. Durum karışıktır, doğru stratejiyi saptamak ve uygulamak zordur. Mekanizma, şimdi tüm dünyanın gıpta ettiği ünlü İsviçre mekanizması temel problemdir, temelde farklı üretim metod ve kaynaklarından gelen pek çok farklı parçaları içermektedir. Yüzlerce işçisi bulunan büyük şirketler tarafından üretilen ham mekanizmalar (ebauches) vardır. Kol (lever) çeşitleri, volan (balance wheel), denge yayı (balance spring), çeşitli taşlar (jewels), ana yay (mainspring) vardır: Tüm bu küçük parçalar çok sayıda mikro-şirket tarafından üretilmekte, bu bazen bir ahırın köşesindeki basit bir dükkan olmaktadır.

1926-1927: Çözüm 1927’de “Saat Bilimi Endüstrisi İlave Branşlar Birliği”nin (UBAH) oluşturulmasıdır. Amaç, öz disiplinin teşvik edilmesi ve fiyat çöküşü ile onu takip eden fiyat enflasyonu &tersi (deflasyon) durumlarının kendi kendini yok eden döngülerinden kaçınmak için zar zor da olsa kalite, maliyet ve fiyatların denetlenip gözetlenmesidir. Adım adım, “UBAH”’ın felsefesinin uygulaması yavaşça tutunmaktadır.

Bu arada, ham mekanizma imalatçılarının mücadelesi, büyük boyutlardaki finansal meseleler yüzünden karmaşık hale gelmektedir.Ocak 1925’de, 26 ham mekanizma üreticisi biraz birlik/dayanışma bulmaya çalışır. Bu bir zaman ve efor kaybı olmuştur, çünkü bir yıl sonra içlerinden birisi tek taraflı olarak fiyatlarını sert bir biçimde düşürür.Bu aşamada, İsviçre bankalarının dahiliyeti gerekli olur (bu büyük fabrikaların örtülü olarak finanse edilmesiyle açıkça pazar dengesini gözetmektedirler). Basle’in İsviçre İtibari Ltd. Şirketi’ne uygun bir çözüm bulması için yetki verilir.

İsviçre bankalarının cesur girişimcilik yönünden saygınlığı yoktur. Bununla birlikte dahice bir hamleyi aktif olarak desteklemek isterler: 27 Aralık 1926, Neuchatel’de, bir ortaklık değil, bir imalatçılar birliği değil, bu özel hukukla kurulmuş bir limited şirkettir. Ve bankaların yardımıyla birlikte zengin, çok zengin olmuş, bu nedenle de güçlüdür

Ebauches S.A. İsviçre bankaları ile işbirliği için duyulan istekliliğin dışında, o zamanın en büyük 3 üreticisi tarafından kurulur: Adolphe Michel ve Jean Schwarzentrub tarafından 1898’de Grenchen’de kurulan AD.MICHEL SA, Adolf Schild-Hugi tarafından 1896’da yine Grenchen’de kurulan A.SCHILD SA, ve Isaac ve David Benguerel tarafından 1793’de Fontainemelon’da kurulan ve Julien ve François Humbert-Droz ile ortak olan Fontainemelon SA. Bu aşamada bu 3 fabrika İsviçre ham mekanizmalarının % 75’inden fazlasını üretmektedir. Mesela A.SCHILD SA 2100’den fazla eleman çalıştırmaktadır.

Ebauches SA müzakere masasına davet ettiğinde, bu boş konuşmalar üzerine değil, kolaylıkla finanse edebileceği birleşmeler üzerine olmaktadır. Biri diğerinin ardından pek çok küçük üretici Ebauches SA’nın tekliflerine teslim olmaktadırlar. 1927’de, dokuz şirket satın alınmıştır: Hora, Sonceboz ve “Landeron” kronometre (stop watch) mekanizmalarının üreticisi Charles Hahn. 1928’de bunu, aralarında Felsa, Venus, Root, Bovet, Optima’nın da bulunduğu on üretici daha takip eder. 1929’da, Urania ve Postala’nın da bulunduğu sekiz tane daha.

Bu toplanmanın olumlu bir sonucu olarak, “Marka Ebauche (ham mekanizma) Üreticileri”
1 Aralık 1928’de Bern’de, Chablon’ların (tüm veya bazı tamamlayıcı parçaları monte edilmemiş saat mekanizması) ihracatını etkin biçimde düzene koyan “Chablonnage Konvansiyonu” üzerinde anlaşmaya vararak imza altına alabilmişlerdir.

Fakat bu biraz erken olmuştur.

Hala bağımsız olan ve “muhalifler” olarak adlandırılan Ebauches üreticileri, umursamaz bir tavırla, kuralları izlemez ve “chablon”ları, pazarda bir arz fazlalığını provoke edecek biçimde, tam da 1930 bunalımının;o zamanlar İsviçre saatlerinin birinci pazarı – diğer taraftan liberalizmin kantoru – ABD’nin aklını çelerek gümrük vergilerini % 300 – 500 oranlarında arttırdığı dönemde, bireysel saat yapımcılığının yeniden hüküm sürmesine öncülük edecek şekilde, artan oranlarda ihraç etmeye başlar.

Aralık 1930’da, “Chablonnage Konvansiyonu”nun hükümsüz kalmasıyla sonuçlanır.

Bölüm 2. Holding Şirketi’nden Süper Holding Şirketi’ne:

1930: Otuzların başında, İsviçre Saat Endüstrisi’nin durumu gerçekten de dramatiktir. İflasların biri diğerini izler, 20.000’e yakın saatçi işsiz kalır. Saat Endüstrisiyle ilişkili İsviçre Bankaları ve Kuruluşları hesaplanmış bir riskli girişimle, Ebauches S.A.’nın kuruluşunu yönlendiren stratejinin doğruluğunu tasdik eder. Basitçe, tam anlamıyla yürütülememiştir, yani Ebauche üretiminin tam yoğunluğa ulaşmasına kadar. Buna göre aşağıdaki eylem planına karar verilir:


1. Saat Endüstrisi ve ilgili İsviçre Bankaları arasında eşit finansal katılım sağlanarak bir Süper Holding Şirketi kurulması,
2. Bu süper holding şirketi tarafından Ebauches S.A.’nın çoğunluk hisselerinin devralınması
3. İsviçre Konfederasyonu’nun finansal katılımı
4. Kol (lever) çeşitleri, volanlar, denge yayları gibi diğer elzem mekanizma parçalarına yoğunlaşılması, ve süper holding şirketi tarafından ilgili tüm şirketlerin çoğunluk hisselerinin devralınması

Böylece 14 Ağustos 1931’de, Süper Holding: “Allgemeine Schweizerische Uhrenindustrie A.G.” kısaca ASUAG” – aynı zamanda özel hukuka göre bir Limited Şirket – kurulur, ve ilk başkanı seçilir: Bay Hermann Obrecht.

ASUAG’ın ilk ve acil görevi gerekli finansmanı güvenceye almaktır. Öngörülen yoğunlaşmaların gerçekleştirilmesi pek çok mali olanaklar gerektirmektedir. Araştırmacılar kesindir: ASUAG’ın görevlerini yerine getirebilmesi için 13,5 milyon İsviçre frangı (1931) eksiği bulunmaktadır. Yukarıdaki eylem planının üçüncü maddesinin aktive edilmesinin zamanıdır. İsviçre Konfederasyonu’nun finansal katılımını temin etmek.

Bir ülkenin bir özel hukuka göre limited şirkete mali yardımda bulunması oldukça sıradışı bir durumdur. Fakat durum istisnaidir: Çarpıcı miktarda duvar ve kol saatçisi işsizdir.Aynı zamanda, İsviçre’de saat endüstrine diğer endüstrilere göre farklı nazarla bakılmaktadır. O; dünyaya imaj ve değer taşıyan, bunların ülkeye yansımasının, yalnızca İsviçre saatlerinin ihraç satış cirolarını fazlasıyla aştığı bir Ulusal Hazinedir!

11 Eylül 1931, uzun müzakereler sonunda, İsviçre Konfederasyonu ASUAG’a; 6 milyon CHF yatırım ile hissedar olarak katılarak, aynı anda 1934’den itibaren yıllık 1 milyon CHF olarak geri ödenebilir şekilde 7,5 milyon CHF’lik faizsiz borç sağlar.

Artık ASUAG’ın hedeflerine çabucak ulaşabilmek için gerekli gücü vardır.

1932’de, tüm kol (lever) çeşitleri üreticilerini birleştiren “Fabrique d’Assortiments Reunies SA” “FAR”, yine tüm volan (balance wheel) üreticilerini birleştiren “Fabrique de Balanciers Reunis SA” “FBR” alt-holdingleri kurulur. Aynı yıl Ebauches S.A. Manzoni, Moser, Peseux, Fleurier, ED Kummer S.A. (Atlantic watches) ve özel ilgiyi hakeden A.REYMOND S.A. ve ETERNA isimli iki karma fabrikayı (mekanizmalar ve bitmiş saatler)devralır.

Auguste Reymond Saat Fabrikasını 1898’de Tramelan’da kurdu. Şirket hızla gelişir ve 1906’da ilk Les Bioux’da sonra da Tramelan’da kendi ham mekanizmalarını üreterek kendini marka üreticisi olarak tanıtır ve kabul ettirir. 1918’de A.Reymond S.A. ya da ARSA ismiyle şirket teşkile edilir. 1926’da yine Tramelan’da Unitas Watch Co. satın alınır. 1932’de Ebauches S.A. ile birleşme sırasında şirket ikiye bölünür: ARSA saatler için, Unitas ham mekanizmalar için.

Benzer bir prosedür Eterna için de benimsenir. Joseph Girard ve Urs Schild 1856’da Grenchen’da bir ham mekanizma fabrikasını idare etmek üzere yola çıkmıştı. 1870’de şirket 300’den fazla eleman bulunduruyordu ve 1876’dan itibaren ETERNA markası kullanılmaya başlandı. URS Schild’in ölümü üzerine Max Schild şirketi devralır ve 1891’de şirkete Schild Freres Cie adı verilir. 1929’da 2 milyondan fazla parça üretmekte ve 800’den fazla eleman çalıştırmaktadır. 1932’de Ebauches S.A.’ye bağlandığı zaman, Eterna ismi (Eterna SA) olarak saatler için ayrılacak ve ham mekanizma üretimi ETA S.A. olacaktır.

1933’de, tüm bu kayda değer çabalara rağmen 9 ham mekanizma üreticisini de içeren
22 şirket “muhalif” olarak kalmaya devam eder. Bunun üzerine İsviçre Konfederasyonu yasa çıkarır: 15 Mart 1934’de “Federal Konsey’in İsviçre Saat Endüstrisini Korumaya Yönelik Kararları” adıyla Federal Yasa yayımlanır ve yürürlüğe konur.Bundan böyle lisans almadan yeni bir saat imalat şirketi kurmak ve hakim yasal anlaşmaların dışında “chablon”ların ihracatı yasaklanmıştır.

Artık bundan sonra İsviçre Saat Endüstrisi kontrol altına alınmıştır.

Şirketlerin ilgili Holding’lerle birleşmeleri daha düşük yoğunlukla devam edecektir. Neyse ki ekonomik durum gelişmekte ve saatlere olan talep yeniden artış göstermektedir. Hepsi aynı olmak üzere, diğerlerinin arasında 1938’de Champagne, 1942’de Derby, Precimax, Gigantic, 1942’de Glycine ve 1944’de Valjoux, İsviçre Kronograflarının çok şey borçlu olduğu, 1901’de John ve Charles Reymond tarafından Bioux’da Joux vadisinde kurulduğunda Reymond Freres olarak isimlendirilmiş olan efsanevi Valjoux S.A. bünyeye katılır. Bu, mekanizmalara işlenen “R” başharfinin kaynağını da açıklar. Şirket başlangıcında kuruluşuna kronometrelerin (stop watch) mekanizmalarının üretimi üzerinde uzmanlaşır ve 1910 yılından itibaren kendi ham mekanizmalarını üretmeye başlar. 1929’da John’un oğulları Marius ve Arnold devralır ve şirketi Valjoux S.A. çatısı altında toplar. 1944’de Ebauches S.A.’nın kontrolünden geçmeden önce şirket 1942’de yıllık 60.000 tamamlanmış ham mekanizma üretmektedir.

Bölüm 3. Altın Çağ’dan Büyük Krizlerin Öncüllerine:

1945 ve 1960 yılları arasında İsviçre Saat Endüstrisi 15 yıllık devamlı gelişme eğiliminden istifade edecektir. Saatlerin ve mekanizmaların yıllık üretim miktarları 2 katını aşarak 18,8 milyondan 41 milyon birime ulaşır. Yeni ham mekanizma fabrikalarının kurulması ile ilgili yasaklara dair önleyici tedbirler 1950’li yılların başlarında genişletilir, sonrasında yumuşatılır ve 1 Ocak 1966’da feshedilir. Fakat kriz yıllarında saat imalat sektörünü büyük olasılıkla kurtaran şey şimdi olumsuz sonuçlarında tetikleyicisi olacaktır: Geri kalan bağımsız “Marka Ebauche (ham mekanizma) Üreticileri” Ebauches S.A. Tröst’ünün gücü karşısında rekabet edebilmek için en büyük güçlüklerle karşılaşır. Ebauches Angelus, Excelsior, Universal, Movado ile başlayarak azar azar ortadan kaybolmaya başlayacaklardır...

1960’lı yılların başında İsviçre, 2. Dünya Savaşı sırasında ciddi şekilde dağılan ülkelerin saat üretim endüstrilerinin yeniden inşa edilmesiyle çok güçlü bir yabancı rekabetin baskısıyla yüzleşmek durumunda kalacaktır. Fransa ve Almanya kendi saygın pazarlarında yeniden güçlü bir pozisyon kazanır. ABD ve Japonya saatlerinin ihracatında; her yıl milyonlarca uygun fiyatlı saat üreten kayda değer büyüklükteki şirketleri (Timex, Seiko, Citizen, Orient) sayesinde giderek artan başarılar edinirler. İsviçre’de saat imalat endüstriyel çatısı çok ince şekilde yayılır: Etrafta % 80’i 20’den az personel çalıştıran 3000’den fazla saat imalat şirketi vardır!

Şimdi tamamlanmış saatlerin seviyesi üzerine ileriki konsantrasyonun zamanı gelmiştir. ASUAG, yine İsviçre bankalarının yardımıyla ileriki yoğunlaşma kampanyasını başlatır.


1966 Tavannes’deki Cyma ve Gruen’deki bir iştirakinin yasal hakları satın alınarak Chronos Holding kurulur. 1968’de, Ernest Borel, Doxa ve Cyma biraraya getirilerek Synchron Grup kurulur. 1971’de ASUAG, yasal hakları satın alınan yeni şirket ve markaları - Certina*, Edox, Eterna, Mido, Oris* ve Technos (* kendi ham mekanizma üretim tesislerini terk edeceklerdir) – yönetmek için General Watch Co (GWC) isminde yeni bir alt-holding kurar. Aynı yıl halihazırda Record and Rotary’nın sahibi olan Longines’in yasal hakları satın alınır.

Mekanizma üretim seviyesi üzerindeki yoğunlaşma da aynı zamanda devam etmektedir: 1967’de Ebauches S.A. Almanya’da Durowe’yi ve Annemasse, Fransa’da Sefea’nın haklarını satın alır.

Bundan sonra herşey en iyi şekilde gider, üretim ekipmanları tam doruğa ulaşır, 1974’de İsviçre 84 milyondan fazla saatin üretim ve ihracatını gerçekleştirecektir.

Bununla birlikte gelecek perspektifi karanlık, gerçekten çok karanlıktır. İsviçre Saat Endüstrisi’ni 1975’den itibaren doğrudan vuracak olan Quartz’ın ani artışı krizin genel kabul gören yegane nedenidir.

Fakat İsviçre Quartz görece daha erken geliştirilmişti: 1974’de zaten ihracatın içinde hatırı sayılır sayıda İsviçre Quartz Saatleri bulunuyordu. Aslında, mekanik saatlere karşı zalimce bir hoşnutsuzluğu beraberinde getiren ortalama fiyatların etkili ve ani düşüşünü İsviçre Saat Sanayicileri muhtemelen beklemiyordu. Çünkü saat işinin tabiatı değişmişti: Aslında elektronik endüstrisinin hızlı kuralları, o doğal olarak daha ağırbaşlı olan, hassas mekaniklerin endüstrisine üstün gelmişti.

Fakat Quartz tek başına sorumlu değildi. 1973’de ilk petrol krizi,1974’de dünyadaki ekonomik durgunluğun başlangıcını ateşler. Aynı zamanda İsviçre frangı, diğer tüm büyük ülke paraları karşısında hatırı sayılır şekilde değer kazanır: Birkaç yıl içinde 1973’deki kıymetine göre % 70 değer kazanacaktır.

Durum dramatik hale gelir: rekor kıran 1974-1983 yılları arasında İsviçre’de üretilen saat ve mekanizmaların sayısı 84,4 milyondan 30,2 milyona düşecektir. Neredeyse % 65’lik dik bir üretim düşüşü. Yüzlerce şirket ortadan kaybolacaktır; onbinlerce iş/meslek yok olur. Çaresizliğin dışında ASUAG sadece koruyucu çözümler uygulayabilir: 1978’de ETA ve Schild birleşir, Synchron Group feshedilir, Borel, Doxa, Cyma satılır. 1980’de Ebauches S.A. tarafından üretilen “kalibreler”, yani mekanizma çeşitlerinin sayısı şiddetle 136’dan 40’a düşürülür. Aynı yıl ASUAG 44 milyon CHF’den fazla kayba uğrar. 1982’de ASUAG’ın sahip olduğu tüm ham mekanizma imalat şirketleri ETA SA ile birleştirilir, Oris eski sahiplerine geri satılır ve kayıplar 156 milyon CHF’yi geçer.

Şimdi keskin bir uçurum ve unutulmaya yüz tutmanın eşiğindeyiz.

Fakat şimdi burada yeni bir aktörü, killi ayaklarıyla başka bir devi tanıtmalıyım: Kısaca SSIH denilen “Societe Suisse pour l’Industrie Horlogere”.


Bölüm 4. Alpha’dan Omega’ya:

Biel/Bienne’de bulunan “Louis Brandt and Freres S.A., Omega Watch Co” ve Le Locle’da bulunan “Fabrique d’Horlogerie Charles Tissot et Fils Charles” ortaklığı sayesinde 24 Şubat 1930’da SSIH doğdu. Bu iyi bilinen üreticiler hakkında daha detaylı tanıtıma gerek yok. Bu zorlu periyotta, ham mekanizma üretimlerini modern hale getirmek ve pazarlama ve satış politikalarını düzenlemek için aktif varlıklarını birleştirirler. Bununla birlikte her ikisi de 1930’ların başında çok rağbet görmeye başlayan bir mekanizma tipini gözden kaçırırlar: Kronograf (stop watch). Zamanın bu noktasında; kayınpederi Alfred Lugrin tarafından 1884’de ünlü “Vallee de Joux”nun doğu tarafında kurulmuş olan “Lemania Watch Co.”’nun yönetim müdürü olan Marius Meylan, SSIH’a yaklaşır, bu durum 1932’de Lemania’nın yasal haklarının SSIH tarafından satın alınmasıyla sonuçlanır.

SSIH hızla İsviçre Saat Endüstrisi’nin ana oyuncusu haline gelecektir. 1948’de, Omega’nın yüzüncü yıldönümünde, SSIH 1600’den fazla kişiyi işe alır ve fabrikadan 500.000’den fazla saat çıkarır. İlerleyen yıllarda gelişimine ara vermeyecektir.: 1960’da 3000 eleman, 1970’lerin başında 7000’den fazla eleman ve 10 milyondan fazla parça üretimi. Bu gelişme geniş ölçüde şu şirketlerin katılmasıyla olur: 1955’de Marc Favre, 1957’de Eigeldinger&Cie, 1961’de, Villeret’de Blancpain saatlerini üreten Rayville S.A. SSIH’ın Rayville S.A.’ya ilgisi, Blancpain’in pazarlaması çabucak bırakılan ticari marka değerine değil, kayda değer bayan mekanizmaları üzerine yoğunlaşır. 1961’de yine SSIH Cortebert’in endüstriyel üretim kapasitesini satın alır, 1965’de “Lanco” saatlerinin üreticisi Langendorf Watch Company’nin yasal haklarının alımı gerçekleşir. 1969’da, Timex ve Seiko’nun eknomik saatler alanında dünya çapınddaki saldırısına karşı savaş açabilmek için, SSIH büyük ekonomik kol (lever) üreticisi Aetos’u, 2 yıl sonra da, Agon, Buler, Continental&Ferex’i kapsayan, “Roskopf” pin lever saatlerinin en büyük İsviçre imalatçısı, 1967’de kurulan kısa ismi ESTH olan “Economic Swiss Time Holding”i devralır. 1971 ve 1974 yılları arasında Hamilton’un hem İsviçre hem de Amerika’daki yasal haklarının satın alınması, İsviçre Saat Endüstrisinin Amerikan muadiline olan egemenliğinin su götürmez bir kanıtı olarak kabul edilecektir.

Fakat tüm İsviçre Saat Endüstrisi gibi SSIH için de köklü değişim zamanı gelmiştir. Satışlar 1975’de % 20, 1976’da % 30’dan fazla düşüş gösterir. Sonraki yıl Tissot ham mekanizma üretimini terketmek zorunda kalır ve 1979’da satışlar yeniden % 20 düşer. 1971’e göre bu durum 2000 insan gücünün kısılmasına yolaçar. 1980’de ise sonuçlar alarm vermektedir: % 63,6 düşüş ! İsviçre bankaları yeniden müdahele etmeye razı edilir: en ilgili üçü bir yönlendirme komitesi oluşturur ve uzman bir yönetim danışmanlığı şirketi kiralar: Nicolas Hayek denilen kişinin sahip olduğu ve yönettiği Hayek Engineering (Mühendislik) AG. Önerilen çözümler hakikaten acımasızdır: Rayville/Blancpain feshedilir, Buler, Lanco, ESTH satılır. Hatta Lemania bile Piaget’in de dahil olduğu bir hissedar grubuna verilir. 1982’de Blancpain ticari markası, Omega’da mücevherli saatlerden sorumlu malum Jean-Claude Biver’a sadece 18,000 CHF’ye satılır.

Daha sonra, Nicolas Hayek her iki sancılı Titan’ı devralmak için hamle yapar.


Bölüm 5. Birleşme ve Yeniden Doğuş:

ASUAG ve SSIH’ın birleştirilmesi fikri, İsviçre Federasyonu’nun 1980’de bu iki Titan (Dev) arasında bir işbirliği anlaşması imzalamasına destek vermesinden beri tasavvur edilmekteydi. 1981’de, SSIH quartz bölümünü ETA’ya verdi. Nicolas Hayek’in stratejisi Piramit şeklinde gerçekçi bir pazarlama mantığına dayanıyordu: En altta çok büyük miktarlarda üretilen ucuz saatler yer alır. Bu seviyeye köklü bir temel teşkil edip emniyete almak için ETA, buna bağlı olarak da ASUAG vardır. Buradan hareketle ETA ve onun patronu Ernst Thomke herkesçe bilindiği kadar başarılı olan Swatch konseptinin gerçekleştirilmesine öncülük eder. Piramidin tepesinde, dünya çapında güçlü ve uzun süreli şöhret tesis etmiş olan bir ticari markaya yaraşan özel & pahalı saatler vardır: Bu Omega, dolayısıyla SSIH olacaktır.

Birleşme 1983 ile 1984 arasında meydana gelecektir. ASUAG-SSIH adlı yeni grup, 12.000’den fazla eleman işe alır ve 1,5 milyar İsviçre frangından fazla satış cirosuna ulaşır.“Tamamlanmış Ürün” segmentinden Omega, Longines, Eterna, Rado, Hamilton, Certina, Tissot ve Mido markalarını ihtiva eder. “Mekanizma ve bileşenleri” segmenti; bundan sonra Ebauches SA’nın tüm şirketlerini bünyesinde toplayan ve Swatch ile Endura’nın “Özel Etiket”li saatlerininin üretiminden sorumlu ETA tarafından oluşturulur. Endüstriyel alanda, iki diğer segment organizasyonu tamamlar.

1984’de durum gelişmeye başlar. ASUAG-SSIH bir sene önceki 173 milyonluk kayba oranla, 26,5 milyon CHF’lik küçük bir kar yapar. Bununla birlikte pirmaidin tepesinde karlılığın statüsü olması beklenen Omega para kaybetmeye devam etmektedir. Eterna, ARSA, Atlantic elden çıkarılır.

Sonra 1985’de birdenbire drama tepe noktasına ulaşır: Bir grup yatırımcının başını çeken Nicolas Hayek, ASSUAG-SSIH’ın sermayesinin % 51’ini yeniden satın alır, kısa adı SMH olan “Societe Suisse de Micro-electronique et d’Horlogerie SA”nın bünyesine katar ve Yönetim Kurulu Başkanı olur.

Yeni şirket, herkes tarafından bilinen heybetli bir başarı hikayesine dönüşecektir. Satış cirosu ve karı düzenli olarak artar; 1992’de Blancpain bağlısı ham mekanizma üreticisi Frederic Piguet SA ile birlikte yeniden satın alınır. 1997’de Calvin Klein Watches kurulr ve SMH Swatch Group SA halini alır.

Ve Swatch Group büyür.
Ve ham mekanizmaların büyük çoğunluğu şimdi ETA markasını taşır.

Bir süre sonra bazı kişilerin çileden çıkacak olmasından endişe etmiyor musunuz?

NAWCC’den Claude Girardin, İnternet Saat Bilimi Bölüm 185
2007
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
ytk

ytk


Mesaj Sayısı : 752
Kayıt tarihi : 15/09/11
Nerden : Istanbul

Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Empty
MesajKonu: Geri: Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği   Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Icon_minipostedÇarş. 12 Ekim - 8:34

gerçekten tebrik öderim. özveri ile yapılmış bir çeviri. ellerinize sağlık..
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
yusufduz

yusufduz


Mesaj Sayısı : 530
Kayıt tarihi : 06/05/10
Nerden : İstanbul

Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Empty
MesajKonu: Geri: Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği   Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği Icon_minipostedÇarş. 12 Ekim - 19:35

Google tercümesini koymak istememiştim,ellerinize sağlık.Teşekkür ederim çeviri için.
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
Kısa Tarihçe -İsviçre Saatçiliği
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-
» İsviçre saatleri üzerine kısa bir tarihçe
» İsviçre saatçiliği gelişimini Türklere borçludur
» Yil: 1961- Yer: Isvicre - Konu: Isvicre saatlerinin gelecegi - VDO
» Casio almak isteyenler bir baksın (kısa süreli)
» Patek Philippe müzesinde kısa bir gezintiye ne dersiniz? :)

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Türk Saatforumu :: GENEL SAAT FORUMLARI-KOLEKSİYON-BİLGİ :: Saat Markaları - Tarihçeleri - Haberleri - Bilgileri-
Buraya geçin: