Türk saat ustalarının saatleri

Arkadaslar,
Bildigimiz gibi eskiden bazi saat ustalari da ulkemizde ve gecmisimizde var olmus, bunlarla ve yaptiklari saatlerle ilgili bilgisi olan arkadaslarin yazilarini bekliyoruz.
Kendilerine simdiden tesekkur ediyoruz.

Aslında bu konuda çok geniş bir kaynağa sahip değiliz, bunun belki de bir nedeni bu konuda yurt dışından gelen ürünlerin teknolojik gelişmeleri engellemiş olduğu düşünülebilir. Özellikle Osmanlı Imparatorluğunda Padişahların saatlere karşı büyük zaafları olduğu ve gelen elçilerin veya heyetlerin, görüşmede bulunabilmek için mutlaka Avrupa'dan (Avusturya, Fransa ve Isviçre'den), Sultan ve ileri gelen devlet erkanına muhtelif değerli saatler ve mekanik zaman ölçüm aletleri, türlü robotlar ( bugünkü anlamında değil elbette, saat başlarında öten mekanik kuşlar, hareket eden küçük heykeller, akmaya başlayan sular vb..) getirdikleri bilinmektedir. Ancak bu saatlerin ve zaman makinalarının, dönemin teknolojik imkanlarını zorlayan ürünler olması, daha da önemlisi söz konusu ustaların Osmanlı’ya yedek parça vermemesi, yerli rakip ürün çıkarılmaya çekinilmiş olması ve sanata ağırlık verilmiş olması muhtemeldir. Ancak Osmanlı Padişahlarından Abdülhamit’in “kalıcı” saatler konusunda özel bir yeri olduğunu da eklemekte fayda vardır, zira talimatıyla muhtelif şehirlerde yaptırılmış olan kule saatlerin büyük bir kısmı halen bugün ayaktadır.

Buna karşın saat yapımı konusunda yine de Osmanlı Imparatorluğu topraklarında özellikle de 19. yüzyıl başı itibariyle muhtelif saat ustalarının isimlerine ve ürünlerine rastlanılmaktadır, bunlardan bazılarının isimlerini belirtecek olursak;

Ahmet Eflaki;
Mehmet Şükrü;
Şeyh Dede;
Süleyman Leziz;
Mustafa Aksarayi;
Bulugata Usta;
Bandırmalı Osman Nuri;
Mustafa Refik;
Zihni Usta;
Derviş Yahya;
Ahmet Gülşen-Ül Mevlevi;
Mehmet Muhsin;
Şahin Usta;
Selim Bil;
Mustafa Şemi Pek Bey;

Bunlardan sadece bazılarıdır. Kimi ustanın sadece bir eseri günümüze kadar gelebilmiş, kiminin ise masa ve ayaklı duvar saatleri dışında kule ve bina cephe saatleri de olduğundan ( Mustafa Şemi Pek Bey – 1870-1955) örneğinde olduğu gibi daha fazla ürünü görülebilmektedir. Bu eserlerin bir kısmının fotoğrafları aşağıda belirtilen kaynaklarda görülebilir. Bu ustaların dışında muhtelif dönemlerde Osmanlı Imparatorluğu topraklarında muhtelif markaların münhasıran temsilciliğini yürütmüş olan saatçiler de olmuştur, bunlardan en bilineni Djezvedjian ailesidir. Tabi burada bütün bu müze ve özel koleksiyonlarda bulunan eserlerin yaşatılmasında halen büyük emeği geçmekte olan Sayın Recep Gürgen’in de ismini belirtmeden geçmemek gerekecektir. Bu eserlerin bir kısmının fotoğrafları aşağıda belirtilen kaynaklarda görülebilir.

Bendeki sınırlı kaynaklardan edinebildiğim bilgiler bunlardır, umarım konu ile ilgili başka detaylı bilgilere sahip arkadaşlarımız vardır. Asırlar süren bir İmparatorluktan, gururumuzu okşayacak bir markanın kalmamış olması aslında çok büyük bir eksiklik diye düşünüyorum.

Alıntı yapılan kaynaklar;
. Zamanın Görünen Yüzü – Saatler, Yapı Kredi Yayınları, 2009 basım
. Osmanlı’dan Günümüze Saatler, Kemal Özdemir, TYT Bank , 1993 basım

himm cok guzellermis munkunse foto gormek isterdik ben bir iki nette buldum saray saatleri arasinda mukemmeller.elinize saglik guzel bilgiler.

Cok tesekkur ederiz deha bey, bu tur bilgiler kalici ve onemli oluyor.

Sayın Watcher ben teşekkür ederim.

Sayın Barett, resim tarayıp koymayı düşünmüştüm ben de, çünkü gerçekten çok güzel saatler var. Ama açıkçası "izinsiz" resim kopyalamak konusunda sıkıntı olur mu, etik olur mu bilemedim. Olmadı ben Yapı Kredi Yayınları ile temasa geçmeye çalışayım. Olumlu sonuç alırsam 2-3 resim tarayıp koyarım sayfaya.

Resimlerin alinti yerlerini de yazarsak sorun olmaz diye biliyorum.

Sayın Watcher,

Şimdi telefonu kapattım Yapı Kredi Yayınlarından kitabı hazırlayan Şennur Hanım ile görüştüm. Kaynakla ilgili detay bir yazı yazmak suretiyle 3-4 resim koyabileceğiz. Akşama veya en geç yarın yayınlamış olurum.

Saygılar

Cok harika, cok tesekkur ediyoruz deha bey

cok sabirsizim cok saat denince kanim hizlaniyor

Bugünkü yazımda belirtilen Türk saat ustalarının imal ettikleri dört güzide saatin resimlerini yüklemeye çalıştım. Söz konusu resimler 13 Mart - 28 Haziran 2009 tarihleri arasında düzenlenmiş olan Yapı Kredi Vedat Nedim Tör sergisi arşivinden alınmıştır, yayınlanması konusunda Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Yetkililerinin onayları alınmıştır, kendilerine tekrar teşekkür ediyoruz.

Birinci Resimdeki saat Mehmet Muhsin yapımıdır
[img][/img]

İkinci resimdeki saat ise Mehmet Şükrü yapımı olup çift balanslıdır
[img][/img]

Üçüncü resimdeki saat ise Mustafa Şemi yapımı olup cam kadranlıdır
[img][/img]

Dördüncü resimdeki saat ise Süleyman Leziz yapımıdır
[img][/img]

Şu resim yükleme işini bir türlü halledemiyorum, boyutlandırma kısmında sanırım sıkıntı oluyor, şimdilik idare edebilirseniz, ileride elim alıştığında tekrar göndermeye çalışırım. Şu aşamada en azından bir fikir verebilldiğini ümit ediyorum.

Bence böyle gayet iyi elinize sağlık,en azından sayfada fazla yer kaplamıyor, isteyen fotonun üzerine tıklatıp büyük boy izleyebiliyor.

Sn. deha nın yayınladığı üçüncü resimdeki saatin "Zamanın Görünen Yüzü Saatler" sergisinde çekilmiş bir fotoğrafı.

cok guzel emeginize saglik ustat
saat tutkusu boyle birsey sanki birileri bir duvar ormus turkiyede saatcilik gelismesin diye harkuladez eserler bunlar

bu konuya ben de bir katkı yapmak istedim.
deha nın belirttiği iki kitaba ilave olarak Kitap Yayınevinden bir kitap önereceğim.
Otto Kurz - Sultan için bir saat - Yakındoğu'da Avrupa saat ve saatçileri
2005 basımlı bu kitabı ben 4 TL ye aldım herkese tavsiye ederim...